Op de tien postzegels van het postzegelvel Museum Voorlinden staan kunstwerken uit de collectie van dit nieuwe particuliere museum in Wassenaar. Het postzegelvel bevat een collage van beelden van het museum zelf, stockmateriaal en natuurfoto’s die gemaakt zijn door grafisch ontwerper Gerard Hadders. Museum Voorlinden is een particulier museum in Wassenaar, dat op 10 september 2016 door koning Willem-Alexander werd geopend. Kunstverzamelaar en zakenman Joop van Caldenborgh liet het bouwen voor zijn privécollectie die enkele duizenden kunstwerken telt. In zijn museum worden collectiepresentaties en wisselende tentoonstellingen gecombineerd met permanente werken. Er is een auditorium, bibliotheek, educatieve ruimte, restauratieatelier, filmzaal en museumshop. Het langwerpige gebouw met wanden van natuursteen en glas is ontworpen door Kraaijvanger Architects uit Rotterdam. Het transparante dak met zonneschermen en indirect led-licht staat garant voor een zo natuurlijk mogelijke verlichting. De tuin rondom het museum is aangelegd door landschapsarchitect Piet Oudolf, met kleurrijke bloemenzeeën, omkaderd door gazonpaden en met gras begroeide verhogingen. Dankzij de grote glazen wanden zijn de tuinen ook van binnen het gebouw te zien. Daardoor werken kunst, architectuur en natuur sterk op elkaar in.

Het postzegelvel Museum Voorlinden is door grafisch ontwerper Gerard Hadders van Pro Arts Design in vier lagen opgebouwd. De onderste laag beslaat het hele postzegelvel en is een uitvergrote foto van het museumdak met de schuin afgesneden buisjes die het daglicht filteren. De volgende laag is een door Hadders gemaakte foto van de wolkenlucht boven Wassenaar. Daarmee verwijst de ontwerper naar het kunstwerk Skyspace van James Turrell in het museum. De foto staat op de binnenste zes postzegels en loopt door op de middelste tabs links en rechts. Op de derde laag zijn negen kunstwerken uit de collectie van het museum bijeengebracht, één links op de velrand (Swimming Pool van Leandro Erlich) en acht op de postzegels. Op de andere twee postzegels staan foto’s van het exterieur en van de omringende tuin. De vierde en laatste laag op de tabs links en rechts is opgebouwd uit foto’s van bloemen (klaproos, dahlia, sneeuwklokjes), dieren (winterkoninkje, hommel) en bladeren en vruchten (essenblad, hulstblad, dennenappels, esdoornblad met gevleugelde nootjes). Deze foto’s lopen van de tabs op de postzegels door, over de kunstwerken heen. De volgorde van de kunstwerken en van de natuurfoto’s is gebaseerd op het wisselen van de seizoenen. Linksboven begint de zomer en de tijd verstrijkt met de klok mee via de herfst en de zomer naar de lente. Op de velrand staat bovenaan de naam van het postzegelvel en onderaan een grafische weergave van de oostgevel van het museumgebouw. Voor de typografie is gebruikgemaakt van de ITC Avant Garde (Herb Lubalin, Tom Carnase, 1970-1977).

Nog voordat Museum Voorlinden begin september 2016 openging, liep grafisch ontwerper Gerard Hadders er rond. Zowel door het gebouw zelf als in de tuinen eromheen. “Verschillende foto’s die ik toen maakte, staan nu op dit postzegelvel”, aldus Hadders. “Het is een mooi museum met een mooie collectie. Het meest bijzondere vind ik de inbedding in de natuur. Door de grote glazen wanden zijn de tuinen deel uit gaan maken van de collectie. Zo komt het landschap naar binnen. Daardoor lijkt het museum van binnen drie keer zo groot als van buiten.”

De collectie van kunstverzamelaar Joop van Caldenborgh heeft een duidelijk eigen signatuur, zegt Hadders. “De kunstwerken zijn zonder uitzondering sterk zintuigelijk, bijzonder visueel en tastbaar. Ze spreken voor zich, ook als ze abstract zijn. Vandaar dat de informatie op de museumbordjes summier kan zijn. Alles in dit museum draait om de kunst die je er kunt zien. De muren zijn verder leeg. Geen plattegronden, geen richtingaanwijzers, geen kunsthistorische duiding, niets van dat alles. Opvallend is verder de keuze voor kunstwerken van uiteenlopende schaal. Dat laat ik ook op de postzegels zien. Van de meer dan manshoge poppenkunst van Ron Mueck linksboven tot de kleine zwart-witfoto van Man Ray met de tranen van glas rechtsonder.”

Hadders roemt de lichtval van het museum, met het speciale dak dat het licht filtert en ondersteunt, zodat de kunstwerken altijd in optimale omstandigheden zijn te bekijken. “Daarom heb ik een foto van de lichtbuisjes in dit dak als basislaag voor het ontwerp gebruikt. Nauwelijks zichtbaar, maar ze zijn er wel. Op verschillende plekken op dit vel keert de relatie tussen de binnen- en buitenwereld van Voorlinden terug. Zo hebben de tuinen van landschapsarchitect Piet Oudolf en het gebouw van Kraaijvanger Architects een eigen postzegel gekregen. Het sterkst komt de relatie tussen binnen en buiten tot uiting in hoe het licht van buiten het gebouw binnenvalt. De wolkenlucht, een verwijzing naar het kunstwerk Skyspace van James Turrell, heb ik daarom in het midden van het postzegelvel een opvallende plek gegeven.”

De selectie van de kunstwerken op de postzegels werd door Hadders gemaakt, in nauwe samenspraak met het museum. “Er zijn een aantal vaste werken in de collectie waar we natuurlijk niet omheen wilden. Waaronder Swimming Pool van Leandro Erlich. Want welk museum stelt er nu een zwembad ten toon? Bij de uiteindelijke keuze hebben we ons laten leiden door het concept van het wisselen van de seizoenen omdat de natuur zo’n belangrijke factor in de uitstraling van het museum is. Je ziet het jaargetijde veranderen door met de klok mee te kijken. Het begint linksboven met het zomerse strandtafereel en gaat rechtsom rond via het najaar met de herfstbladeren, de winter met de sneeuwvlokken en de lente met de hommel. Ook de gebruikte achtergrondkleuren verwijzen naar het landschappelijke karakter.”

Op elke postzegel staat niet alleen een kunstwerk, maar ook loopt vanaf de velrand een ander beeld erop door. Hadders: “Zo herbergt elke postzegel een combinatie van beelden. Daarmee wil ik laten zien dat er in Museum Voorlinden veel meer gebeurt dan alleen kunst kijken. Ook de steeds andere positie van de typografie is bewust aangebracht. Door deze contrapuntische aanpak ontstaat een anekdotische werking waardoor elke postzegel een eigen gezicht krijgt. Een eigen verhaal vertelt. Het is daardoor een enigszins ouderwets, romantisch ontwerp geworden. Dat past wel bij Museum Voorlinden.”